Vertalen: een vak apart

Denkt u soms ook wel hoe anders uw leven eruitzag een paar jaar geleden? Ik betrap mezelf er maar al te vaak op. Ik denk terug aan mijn studie vijf jaar geleden; toen begon ik aan de Vertaalacademie in Maastricht. Ik was een absolute leek in de vertaalwereld en de kans is groot dat mijn docenten Nederlands raar opkeken toen ze hoorden dat ik een vertaler in spe was. Ik was op de middelbare school namelijk geen echte taalfanaat en ik kon de Nederlandse taal nog lang niet genoeg waarderen. Maar ik zal de eerste informatieavond van de Vertaalacademie nooit vergeten. Na die presentatie wist ik meteen: dit is wat ik wil doen.

Vacatures

Vijf lange, maar enorm leerzame jaren. Zeker niet zonder struikelblokken en tegenslagen, vooral omdat ik na mijn eerste jaar al meteen niet genoeg studiepunten had gehaald om te kunnen blijven. Het vertalen zelf bleek een behoorlijke horde te zijn waar ik niet zomaar overheen kon komen. Met veel oefening en hulp van de geweldige docenten van de Vertaalacademie is het me toch gelukt. En nu, vijf jaar later, sta ik op het punt om af te studeren. Maar voordat ik mezelf een volwaardige vertaler Engels en Spaans mag noemen, diende ik nog een laatste stage te lopen. Dit is zonder meer een spannende stap, maar na vijf jaar was ik er klaar voor om aan deze stage te beginnen en een kijkje te nemen in de wereld der vertalers.

Het vinden van een stageplaats bleek echter al een aanzienlijke oefening te zijn. Het was alsof de duivel zelf speelde met mijn zoektocht naar een stageplaats, maar met hulp van ervaren vertalers heb ik toch nog een stageplaats kunnen vinden. Zo ben ik bij AgroLingua terechtgekomen; hét vertaalbureau voor de agro- en foodsector. AgroLingua opende haar deuren voor me en ik wist meteen dat ik goed zat. Toen wist ik dat mijn zoektocht naar een stageplek een einde had bereikt en dat ik een leerzame periode tegemoet ging.

Leerzaam was het zeker. Ik heb mogen samenwerken met een enorm prettig team dat al jaren actief is in deze sector. Onder hun hoede ben ik aan de slag gegaan met agrarische vertalingen over allerlei onderwerpen. Zij het een tekst over een nieuw technisch snufje dat kan worden toegepast in de agrotechniek of een tekst over champignonteelt. Ik heb onderwerpen voorbij zien komen waar ik nog nooit over had nagedacht. Natuurlijk ging ik bij elke vertaling eerst op onderzoek uit om meer te leren over het onderwerp van de tekst. Het “nadeel” was dat ik dan bleef zoeken naar meer informatie. Ik bleef maar doorlezen over deze sector en ik bleef nieuwe dingen ontdekken.

Naar mijn mening is dit precies wat het vak van de vertaler zo mooi maakt. Ongeacht wat voor tekst ik vertaalde, ik leerde van alles en nog wat. Zeker handig als ik ooit zou meedoen met een pubquiz! Elke vertaling is weer anders, want elke vertaling is een nieuwe boodschap die beschikbaar moet zijn voor een doelgroep die de brontaal niet beheerst. Zodanig fungeert de vertaler als het ware als een brug tussen de schrijver in de ene taal en de lezer in een geheel andere taal.

Vertalen is echter niet slechts het omzetten van woorden van de ene naar de andere taal. Was dat het geval, dan kon iedereen die twee talen spreekt, vertalen. Nee, vertalen vergt meer dan enkel gedegen talenkennis. Vertalen vergt ook nieuwsgierigheid en gevoel voor de taal. De vertaler leest een tekst niet alleen om hem te begrijpen; een vertaler leest een tekst om kennis te nemen van elke kleine nuance in niet één taal, maar in twee talen. Niemand leest een tekst zo goed als een vertaler.

En als er iets is wat ik bij AgroLingua heb geleerd, dan is dat het wel. Vertalen is een kunst, een vak apart. Een vertaler moet naar een tekst kunnen kijken en denken: “het is tijd om iets nieuws te leren.” Een gedachte die maar al te vaak voorbij is gekomen als stagiair zijnde, want bij AgroLingua gaf elke vertaling mij weer een aanleiding om te leren. Een uitdagende taak, maar met de hulp van mijn ervaren stagebegeleider en dankzij de prettige samenwerking met de rest van het AgroLingua-team ben ik van mening dat ik de eerste stappen heb kunnen zetten als volwaardige vertaler.

Mijn studie mag dan wel voorbij zijn, maar ik ben nog lang niet klaar met leren. Dankzij mijn stage bij AgroLingua weet ik dat ik vijf jaar geleden de goede keuze heb gemaakt. Daar kan ik het team niet genoeg voor bedanken. Hartelijk dank dat ik gedurende de laatste twee maanden deel heb mogen uitmaken van jullie team. Ik heb met veel plezier met jullie samengewerkt en ik wens jullie allen het allerbeste toe!

Justin Sijen